چطور کودکانی خلاق پرورش دهیم
پرورش خلاقیت در کودکان
قبل از هرچیز باید بدانید که تفکر خلاق امری اکتسابی است که به واسطه آموزش و تکرار میتواند به عنوان یک مهارت در افراد مختلف ، فارق از سن آنها نهادینه شود .
پرورش خلاقیت و کشف استعداد مانند بسیاری از مهارت های دیگر اگر در کودکی به درستی پرورش پیدا کند تاثیر شرگرفی بر نحوه زندگی افراد در بزرگسالی خواهد داشت .
اصولا سه سال اول زندگی کودک نقش بسیار بسزایی در پروش خلاقیت او دارد .
اولین و بالاترین میزان تاثیر پذیری کودک در این سنین ، از نحوه فرزند پروری والدین است که این که چگونه با کنجکاوی های کودکانه ی فرزند خود برخورد میکنند .
دومین عامل از عوامل کمک کننده به این روند پرورش خلاق کودکان ، محیط است .
در بررسی که از کودکان خلاق انجام شده ، به این نتیجه رسیده اند که کودک سه مرحله را در این مسیر طی میکند :
- مرحله چیستی : پاسخ به سوال " این چیه ؟ " یا " اون چیه ؟ " کودکان که همه والدین بارها و بارها با آن مواجه شده اند . که معمولا بین سنین 2 تا 5 سالگی اتفاق می افتد و به منزله جمع آوری اطلاعات و دانش شناختی کودک برای استفاده در سنین بالاتر است .
- مرحله چرایی : پاسخ به مسائل مختلف و از نظر ما ساده کودکان مثل " مامان ، چرا اونجوری شد ؟ " یا " بابا ، چرا اینطوری شدش ؟ که معمولا بین سنین 4 تا 12 سالگی اتفاق می افتد .
- مرحله چگونگی : پاسخ به چگونگی اتفاقات برای کودک . " چه طوری شد که اونجوری شد ؟! "
در این مرحله کودک به مرحله کشف و خلق هم دسترسی پیدا کرده . او میتواند پس از یافتن پاسخ سوالاتش از آن ها بیاموزد و گاها آن ها را در مواردی دیگر به کار برده یا شبیه سازی کند . این مرحله هم از سن 6 سالگی تا بزرگسالی ادامه پیدا خواهد کرد .
اگرچه در سه مرحله ذکر شده ی فوق والدین نقش دارند ولی در دو مرحله اول یعنی چیستی و چرایی ، نقش والدین پر رنگ تر است .
- بهترین و کاربردی ترین شیوه ای که میتوانید برای پرورش خلاقیت کودکان خود به کار برید این است که :
در مرحله چرایی ، پاسخ مستقیم سوالات کودک را به او ندهید . بلکه پاسخ سوالات او را با سوال بدهید که او را به رسیدن به جواب رهنمون کند .
به عنوان مثال : اگر کودک شما از شما سوال میکند که " چرا ما دوتا پا داریم ؟ " از او سوال کنید که " با یکی از پاهات چقدر میتونی تعادلت رو حفظ کنی ؟ " یا " با یکی از پاهات چقدر میتونی راه بری ؟ "
اینگونه پاسخ به سوالات با سوال میتواند کودک را به این پاسخ رهنمون کند که " ما دوتا پا داریم تا بتونیم تعادل بهتری داشته باشیم " یا " ما دوتا پا داریم تا بتونیم راحت راه بریم " .
بالاترین و موثر ترین مسئله در این امر که کودکانی خلاق پروش دهید ، صبر و حوصله هرچه بیشتر والدین در پاسخ به سوالات از دیدگاه ما گاها احمقانه ی کودکان است !