تاثیر نقد موثر و بدون تخریب در رشد شخصیت فرزندان
نقد صحیح دریچه ای رو به رشد شخصیت فرزندان
اگر در زندگی علاقه مند رسیدن به رشد و تکامل هستید برای رسیدن به این هدف نقد پذیر باشید . اصولا کسانی که نقد پذیری را در خود به عنوان یک صفت مثبت نهادینه میکنند کسانی هستند که از افکار و اندیشه دیگران استفاده میکنند و همین اجماع افکار مختلف است که منجر به رشد در شخصیت انسان میشود .
- پنج سوالی که پیش از نقد دیگران باید از خود بپرسید :
- چه کسی میخواهد نقد کند ؟
- چه مقوله و مطلبی را میخواهیم بیان کنیم ؟
- چه کسانی مخاطب این نقد هستند ؟
- با چه روشی این مطالب را میخواهیم بیان کنیم ؟
- در چه موقعیت زمانی و مکانی این موارد را میخواهیم بیان کنیم ؟
- فرزندان خود را چگونه نقد کنیم ؟
بسیاری از مراجعه کنند گان مطب روانشناسی من که در سن جوانی هستند از پدر و مادرشان گله دارند .
به طور مثال آخرین مراجع من از این گله مند بود که پدرش با ادبیات بدی دائما در حال نصیحت او است .
هنگامی که از او خواستم چند مورد را برای من بیان کند این موارد را ذکر کرد که :
پدرم به من میگوید کمتر بخواب !
پدرم به من میگوید درس بخوان !
در اینجا اولین موردی که من به عنوان یک روانشناس از مراجعین خود سوال میکنم این است که :
خودت فکر میکنی پدرت درست میگوید یا نه ؟
در اکثر مواقع این پاسخ را میشنوم که : " بله . خب درست میگه ! ولی ... "
درست است . مراجعه کننده ، خود میداند که میزان مناسب خواب بین 6 تا 8 ساعت است ( البته در شرایط عادی یک جوان در حال تحصیل ) .
او البته این را هم میداند که درس خواندن او به نفع خود اوست . ( البته در شرایطی که به رشته تحصیلی خود علاقه داشته باشد و تحصیلش مانع رسیدن به آرزوها و علایق او نباشد ) .
- اما دلیل جبهه گرفتن در مقابل سخنی که میدانیم صحیح است چیست ؟
اگر پدر یا مادری هستید که فرزند خود را نقد میکنید حتما موارد زیر را به یاد داشته باشید تا مانع از جبهه گرفتن فرزندان خود شوید :
- سرزنش نکنید .
- بازجویی و محاکمه نکنید .
- مقایسه نکنید .
- در حضور دیگران نقد نکنید .
از جملاتی همچون : " من میدونم که تو آدم نمیشی ولی حرف های من اینه ... " پرهیز کنید .
در این گونه مکالمات شما به عنوان پدر یا مادری که قصد خیر خواهانه برای فرزندانتان دارید راهی رو به شکست را طی میکنید . در حقیقت شما در همان ابتدای مکالمه ، ارتباط صحیح خود با فرزندانتان را قطع کرده اید .
- در برابر نقد شدن چه واکنشی میتوانیم داشته باشیم ؟
دو حالت را در نظر بگیرید :
1. فردی که انتقادی به من میکند ، راست میگوید :
در این حالت بهترین انتخاب ، تفکر بدون تعصب در مورد آن مطلب و اصلاح خود است .
2. فردی که در حال انتقاد از من است با قصد و منظور خاصی برای آسیب به من این حرف ها را میزند :
در این مورد اگر شما فکر میکنید تنها از دیدگاه آن فرد ایراد دارید بهترین انتخاب این است که این فرصت را غنیمت بدانید و نگاهی دوباره به عملکرد خود بیاندازید . چه اشکالی دارد که یک ارزیابی از خوب یا بد بودن سخنی که شنیده ایم داشته باشیم ؟!
با این کار این فرصت را خواهیم داشت تا در جهت اصلاح رفتار خودمان و دیگران تلاش کنیم .
و مهمترین نکته اینکه اگر قصد نقد عملکرد دیگران را دارید در ابتدا سعی کنید خودتان نقد پذیر باشید . شخص انتقاد پذیر نفوذ کلام بسیار زیادی خواهد داشت .
تنها با در نظر گرفتن موارد فوق است که میتوانیم نقدی مفید و اثر گذار داشته باشیم .
این مطلب دقیقا در رابطه با چه سنینی صدق میکند ؟
مطلب فوق در رابطه با همه سنین از جمله کودکان صدق میکند .